Thị trường điện kết thúc “độc quyền”, người dân được lựa chọn đơn vị cung cấp
Thị trường điện kết thúc “độc quyền”, người dân được lựa chọn đơn vị cung cấp
Nghị quyết 70 về bảo đảm quyết định năng lượng quốc gia gia tăng đến năm 2030, tầm nhìn 2045 đã tăng quyền cho khách hàng tiếp cận, lựa chọn đơn vị cung cấp điện phù hợp.

Tổng Bí thư Tô Lâm thay mặt Bộ Chính trị ký Nghị quyết 70 về đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn 2045.
Nghị quyết 70 yêu cầu phát triển thị trường điện theo hướng tăng cường tính cạnh tranh, minh bạch, hiệu quả, đồng bộ với đảm bảo năng lượng. Đặc biệt phát triển khai thực hiện hiệu quả cơ chế mua bán điện trực tiếp, đồng thời tăng cường quyền lựa chọn của khách hàng sử dụng điện trong việc tiếp cận và lựa chọn đơn vị cung cấp điện phù hợp với nhu cầu.
Theo TS. Nguyễn Xuân Quang – Viện Công nghệ Năng Lượng (Đại học Bách Khoa Hà Nội), Nghị quyết 70 đã đặt khách hàng vào trung tâm của thị trường điện, trao cho họ quyền lựa chọn trong việc tiếp cận, đơn vị cung cấp điện phù hợp với nhu cầu thay vì chỉ thụ động nhận điện từ EV. Đây là định hướng có ý nghĩa đột phá, mở ra cơ hội tái cấu trúc thị trường điện Việt Nam, vốn lâu nay vẫn ở trạng thái “độc quyền”.
Trong nhiều năm qua, thị trường điện Việt Nam vận hành theo cơ chế buôn bán tập trung, trong đó EV đóng vai trò trò chơi “người mua duy nhất” từ các nhà phát điện và sau đó phân phối cho khách hàng. Cơ chế này có ưu điểm là dễ quản lý, nhưng cũng có nhiều bất chấp như: thiếu minh bạch về giá, hạn chế quyền lựa chọn của khách hàng, dễ tạo ra cơ chế xin – cho, đặc quyền và thậm chí tiêu cực trong quản lý…
Nghị quyết 70 cũng yêu cầu xây dựng và hoàn thiện hệ thống giao dịch điện, bao gồm cơ chế hợp lý đồng mua bán điện (PPA) minh bạch, ổn định, thời hạn, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhà tư vấn.
Khuyến khích doanh nghiệp tư nhân tham gia vào các dự án đầu tư hạ tầng lưu trữ năng lượng như pin tích trữ, kho LNG, kho lo, dầu cả trên đất liền và trên biển. Đổi mới cơ chế giá truyền tải điện để thu hút mạnh mẽ khu vực tư vấn nhân đầu tư phát triển mạng truyền tải điện.
Cùng với đó, Nghị quyết 70 cũng yêu cầu cần có cơ chế, chính sách đột phá thu hút mọi nguồn năng lực xã hội tham gia phát triển năng lượng, bảo đảm nguồn vốn thực hiện các kế hoạch phát triển, đặc biệt là quy định phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021 – 2030, nhìn đến năm 2050. Có cơ chế lượng tín dụng hoặc bảo đảm cho các dự án năng lượng quan trọng đầu tư quốc gia, cần có các dự án BOT điện quy mô lớn, quan trọng, cấp bách. Khuyến khích, tạo điều kiện cho doanh nghiệp tăng cường huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu trong và ngoài nước.
Đồng thời, Nghị cũng quyết mạnh cần thúc mạnh giao quyền tự chủ, tự quyết, tự cam chịu trách nhiệm của doanh nghiệp; Nhanh chóng, bổ sung các cơ chế, chính sách đặc thù phù hợp để tạo điều kiện thuận lợi, đảm bảo đủ vốn cho các tập đoàn, doanh nghiệp nhà nước phát triển khai thác các dự án năng lượng quy mô lớn, quan trọng, cấp bách.
Tiếp tục cơ cấu lại, đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động và vai trò dẫn dắt, cạnh tranh của các doanh nghiệp nhà nước trong lĩnh vực năng lượng; ứng dụng mạnh mẽ khoa học, công nghệ, chuyển đổi số trong quản trị doanh nghiệp.
thúc đẩy mạnh thu hút đầu tư tư nhân, đầu tư nước ngoài, tháo gỡ ma mắc để tận dụng vốn viện trợ phát triển chính thức ODA, vốn hỗ trợ quốc tế, nhất là nguồn vốn trong đau khổ Quan hệ đối tác chuyển đổi năng lực công bằng (JETP) cho các dự án năng lực năng lượng. Phát triển thị trường trái phiếu xanh, phát triển khai tín dụng xanh.
Nghịch khuyến khích kinh doanh, người dân tham gia đầu tư phát triển các dự án năng lượng tái tạo nhỏ và vừa, các dự án vừa sản xuất, vừa tiêu thụ năng lượng. đảm bảo hoàn thiện hệ thống pháp luật thực thi hợp đồng này, giải quyết tranh chấp; có cơ chế đặc thù để xử lý dứt điểm các dự án, hợp lý phát triển năng lực tồn tại kéo dài, gây lãng phí tài nguyên xã hội; chấm dứt tình trạng doanh nghiệp nhà nước chậm thực hiện nhiệm vụ thanh toán theo các hợp đồng đã ký kết với doanh nghiệp tư nhân.
Nguồn: Baomoi